W ostatnią niedzielę (9 lipca) odprawiłem w Guarambaré trzy Msze święte. Wszystkie trzy w różnych kaplicach. Pierwsza z nich jest pod wezwaniem “Najświętszego Krzyża”, ale miejscowi nazywają ją “Kurusu legua”. Hmmm, nie brzmi to wcale jak hiszpańskie słowa! Rzeczywiście jest to nazwa w języku guaraní.

“Capilla Santísima Cruz”, czyli “Kurusu legua”.

Co to za język? Guaraní to drugi oficjalny język Paragwaju. Język ten jest językiem, którym posługiwano się przed “odkryciem” Ameryki i narzuceniem języka hiszpańskiego. Współcześnie używa go około 8 milionów osób, głównie w Paragwaju, ale także w Argentynie, Brazylii i Boliwii. Do XVIII wieku był tylko językiem mówionym, ale dokonano zapisu tego języka i dziś jest także językiem w którym się pisze.

Dla mnie guaraní brzmi bardzo egzotycznie. Gdybym usłyszał ten język nie wiedząc, że to historyczny język Indian Ameryki Południowej powiedziałbym, że to jakiś język afrykański. Jest w nim dużo dźwięków trudnych dla nas do wymówienia, np. “mb”, “mp”, a samogłoski wymawia się w “wersji normalnej” albo “nosowej”. “Polska język trudna mowa”, ale guaraní zapewne nie jest łatwiejszy. Choć … niektóre słowa w guaraní znamy wszyscy! Na przykład: “tukan”, albo “jaguar”, albo “pirania”. Te trzy słowa w guaraní już znam!

Ludzie są bardzo przywiązani do tego języka. W wielu rodzinach rozmawia się w tym języku i łatwo odczuć pozytywne poruszenie, gdy się próbuje powtórzyć jakikolwiek zwrot w tym języku. Świadectwem, że ten język jest żywy i kochany niech będzie fakt, że podczas każdej Mszy św. w ostatnią niedzielę przynajmniej jedna pieśń była śpiewana w guaraní.

Jest oczywiście święty krzyż.

Powróćmy jeszcze raz do nazwy “Kurusu legua”. Co dokładnie oznacza? “Kurusu” to “krzyż”, “legua” to słowo hiszpańskie, które oznacza jednostkę odległości wynoszącą dokładnie 5.572 m. Tak więc kaplica “Kurusu legua” stoi w odległości 5 i pół kilometra od centrum Guarambaré. Ciekawe, prawda?

 

Schola, która śpiewała w guaraní.